Tư vấn

Nhà Sàn - Minh chứng văn hóa độc đáo của người Thái

Nhà Sàn - Minh chứng văn hóa độc đáo của người Thái

Nói đến nhà sàn của người Thái, là nói đến những nếp nhà tuy đơn giản, mộc mạc nhưng lại có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với đời sống tinh thần của người dân. 

 

Người Thái dựng nhà sàn có nhiều nguyên tắc cần được tuân thủ. Hình dáng ngôi nhà được gắn với truyền thuyết thuở khai thiên lập địa, thần rùa "Pua tấu” dạy cho người Thái biết cách làm nhà theo hình rùa đứng, 4 trụ và 4 cột. Nhà bao giờ cũng được xây dựng với số gian lẻ và hai đầu hồi, khum khum như 2 má rùa. 

 

Hơn nữa, nhà người Thái cổ bao giờ cũng có 2 đầu thang ở 2 cuối nhà, bên phải dành cho người nam và bên trái dành cho người nữ đi lại. Bậc thang lúc nào cũng là con số lẻ, thường là 7 hoặc 9 bậc tương ứng với 7 vía, 9 vía (theo quan niệm của người Thái). Hay như một cách để làm đẹp hơn cho ngôi nhà của mình, người Thái cũng thường trang trí nhiều hoa văn hoạ tiết tinh xảo trên bậu cửa sổ, trên các tấm ván hình răng cưa làm chấn song. 

 

Người Thái rất giỏi nghề mộc nên nếu người Kinh dùng đinh để cố định các chỗ nối, ghép, thì người Thái dùng lạt tre, giang, mây. Nếu người Kinh lắp mộng thắt để nối các cột kèo thì người Thái dùng những đòn dầm xuyên suốt qua các lỗ đục của các cột. Do có sự cân đối, tính toán chắc chắn nên dù có vẻ thô sơ nhưng các ngôi nhà sàn lại rất chắc chắn. Người Thái có câu "hướn đi tẳng cang tèn, hướn én tẳng cang vên, lốm luông pặt bấu chại, lốm hại pặt bấu pay" - nghĩa là: Nhà tốt dựng nơi cao ráo, nhà đẹp dựng giữa mường, gió to thổi không siêu, bão lớn không lay động.

Khu vực gầm sàn là một khoảng không gian khá rộng với nhiều tiện ích. Trước đây gầm sàn là nơi nhốt gia súc, gia cầm còn hiện nay thì gầm sàn thường để thóc, lúa, nông sản; cất giữ phương tiện đi lại; làm sân chơi cho trẻ em và để khung cửi dệt vải…

Có thể nói, người Thái có một con mắt thẩm mỹ tinh tế. Từ những kiến trúc xây dựng đến những nét trang trí cho ngôi nhà đều bắt nguồn từ thực tế cuộc sống khách quan được cách điệu hoá đạt tới trình độ thẩm mỹ cao.

Trước sự giao thoa của văn hóa, nếp nhà sàn ở Long Việt hiện nay so với nguyên bản đã có nhiều đổi mới. Nhà sàn lợp bằng gianh được thay thế bằng ngói, bề thế và đẹp đẽ hơn. Nhưng chúng tôi vẫn dựng và gìn giữ nếp nhà độc đáo, riêng biệt với những nét kiến trúc và văn hóa truyền thống lâu đời của người Thái từ xa xưa. 

Có một khách hàng khi đến Long Việt đã nói như thế này “Nếp nhà sàn ở Long Việt làm tôi nhớ lại những trải nghiệm khi có dịp về thăm bản Vàng Pheo, Lai Châu - nơi có nhiều người Thái sinh sống. Chuyến đi mà tôi đã được sống, sinh hoạt cùng với bà con trong bản, tìm hiểu và biết được nhiều văn hóa nơi đây, về cách người Thái làm nương, chặt gỗ, dựng nhà. Thân thuộc! Và có lẽ vì thế mà tôi thích Long Việt”.

Bình luận
Đánh giá của bạn:
084 224 1111